Het tegenstroomprincipe maakt het mogelijk, dat er tussen twee stromende substanties (lucht, water, andere gassen of vloeistoffen) iets kan worden overgedragen van de een op de ander, zoals warmte of gassen zoals zuurstof en koolstofdioxide. Wanneer twee stromen, de één een 'rijke' en de ander een 'arme' substantie, over een bepaalde lengte in gescheiden kanalen langs elkaar heenstromen, zodanig dat de vloeistoffen zelf niet, maar de betreffende ingrediënten wel door een tussenliggend membraan kunnen passeren, dan is er sprake van tegenstroom, wanneer de stroomrichting in beide kanalen in tegengestelde richting plaatsvindt. Met behulp van het tegenstroomprincipe is een veel vollediger overdracht van de warmte en/of chemische substanties mogelijk.
